بازار؛ گروه بورس: در تحلیل تحولات اخیر بازار، یکی از نکات قابل توجه، تردید برخی سرمایه‌گذاران نسبت به پیامدهای سیاسی است. برخی معتقدند در فضای خوشبینانه فعلی، تهدیدهای منطقه‌ای، اظهارات نتانیاهو و رویدادهای مربوط به یمن از جمله عوامل ریسک‌پذیری پنهان اما تأثیرگذار بر بازار هستند. این دسته از سرمایه‌گذاران بر این باورند که بازار با چالش‌هایی مواجه است که ممکن است به‌صورت ناگهانی تغییر جهت دهد. در همین راستا، برداشت‌های متفاوتی از سخنان اخیر ترامپ نیز مطرح شده است؛ برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که این اظهارات، به نوعی پذیرش غنی‌سازی ایران را شامل می‌شود و می‌تواند پیامدهای اقتصادی و سیاسی خاص خود را در بر داشته باشد.
یکی از اتفاقات مهم این روزهای بازار، شجاعت خریداران در ورود به معاملات بوده است. با وجود انتشار اخبار منفی در روز شنبه، واکنش بازار نسبت به این اخبار به‌گونه‌ای بود که حضور دو دسته خریدار جدی را نمایان کرد. نکته قابل توجه این است که جریان پول بیرونی هنوز ورود قطعی به بازار نداشته است، اما نشانه‌هایی از افزایش توجه سرمایه‌گذاران و جذب مجدد نقدینگی قابل مشاهده است هر چند که امروز شاخص کل بیش از ۳۲ هزار واد افت داشت.
رضا روحی معتقد است که بازار در مرحله‌ای حساس قرار دارد؛ گزارش‌های ۱۲ ماهه و ماهانه شرکت‌ها که طی دو هفته آینده منتشر خواهند شد، نقش کلیدی در تعیین مسیر بازار دارند. چنانچه بازار بتواند قیمت‌های فعلی را در کنار سودآوری اخیر این شرکت‌ها قرار دهد و نسبت‌های فوروارد P/E مطلوبی استخراج کند، احتمالاً نقدینگی مسیر جدیدی را در معاملات طی خواهد کرد
دو دسته اصلی خریدار در حال حاضر در بازار وجود دارد؛ نخست حقوقی‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند این گروه به‌ویژه صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار، نقش قابل‌توجهی در جلوگیری از افت ناگهانی شاخص‌ها ایفا کردند. عملکرد صندوق تثبیت توسعه در ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و جلوگیری از فضای هیجانی بازار، مثبت ارزیابی می‌شود. دوم خریداران حقیقی هستند این دسته شامل فعالان بازار سرمایه است که منفی‌های اخیر را فرصت خرید دانسته و برخلاف روند منفی عمومی، اقدام به ورود مجدد کرده‌اند. افزایش شجاعت این گروه در خرید سهام، نشان‌دهنده دیدگاه آن‌ها نسبت به روند بازار و ارزیابی آن‌ها از موقعیت‌های سرمایه‌گذاری مطلوب است.
رضا روحی کارشناس بورس به بازار گفت: «بازار در مرحله‌ای حساس قرار دارد؛ گزارش‌های ۱۲ ماهه و ماهانه شرکت‌ها که طی دو هفته آینده منتشر خواهند شد، نقش کلیدی در تعیین مسیر بازار دارند. چنانچه بازار بتواند قیمت‌های فعلی را در کنار سودآوری اخیر این شرکت‌ها قرار دهد و نسبت‌های فوروارد P/E مطلوبی استخراج کند، احتمالاً نقدینگی مسیر جدیدی را در معاملات طی خواهد کرد. برخی صنایع، مانند گروه سیمان، نمونه بارز تأثیر عوامل بنیادی بر روند بازار بوده‌اند؛ به‌رغم وجود ریسک‌های کلان، این شرکت‌ها با ارائه گزارش‌های مثبت، رشد پایدار خود را حفظ کرده‌اند.»
وی افزود:«بخش عمده‌ای از اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار ناشی از وجود گزینه‌های جذاب برای خرید است. هنوز فضای اخبار سیاسی به حدی بحرانی نشده که موجب کاهش شدید نقدینگی شود، و همین امر باعث شده تا سرمایه‌گذاران منفی‌های بازار را به عنوان فرصت خرید در نظر بگیرند. این رفتار می‌تواند نقش مهمی در تثبیت روند مثبت بازار داشته باشد.»
طی روزهای اخیر، گروه بانک و پالایشی بار دیگر به عنوان لیدر بازار شناخته شده و توانسته جریان پول را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از سهامداران نوسانی، روند معاملات این سهام را به دقت دنبال کرده‌اند، به‌طوری که حتی لغزش در صف خرید آن بر کل بازار تأثیر گذاشته است. این واقعیت که معاملات برخی نمادها می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در روند کلی بازار داشته باشند، قابل انکار نیست. انتظار می‌رود در هفته‌های آینده، سایپا نیز به این گروه اضافه شود و نقش رهبری بازار را در کنار نماد خودرو ایفا کند.
با این حال، امیدواریم که گردش نقدینگی محدود به یک صنعت خاص نشود و تمامی صنایع از جریان سرمایه بهره‌مند شوند. در غیر این صورت، توجه بازار به تحولات این گروه افزایش یافته و روند کلی معاملات تحت تأثیر رفتار این نمادها قرار خواهد گرفت.
رویکرد خوشبینانه و بدبینانه در بورس
بازار سرمایه طی دو ماه گذشته عملکرد مطلوبی داشته و بازدهی قابل‌توجهی را ثبت کرده است. این موقعیت منجر به ایجاد دو رفتار متضاد در میان سرمایه‌گذاران شده است: گروهی که پیش‌تر وارد بازار شده‌اند اکنون انگیزه بالایی برای شناسایی سود دارند، درحالی‌که دسته‌ای دیگر که در دوره‌های اصلاحی از ورود خودداری کرده‌اند، همچنان منتظر فرصت مناسب برای ورود هستند. همین وضعیت موجب کاهش حجم معاملات شده است، زیرا سرمایه‌گذاران یا در انتظار افت قیمت‌ها هستند یا منتظر اصلاح‌های مقطعی برای ورود به بازار.
شهیر محمدنیا کارشناس بازارهای مالی به بازار گفت:« با وجود این تردیدها، بازار همچنان از قدرت کافی برای جلوگیری از اصلاح‌های شدید برخوردار بوده و در شرایط منفی، تقاضای قابل‌توجهی مشاهده می‌شود. این رفتار ناشی از وزن‌کشی جریان‌های معاملاتی است، یعنی جدال میان فروشندگانی که سود خود را شناسایی کرده‌اند و خریدارانی که اصلاح‌های اخیر را فرصتی برای ورود می‌بینند. برای خروج از این وضعیت و شکستن سد روانی سرمایه‌گذاران، تحولات ویژه‌ای لازم است.»
وی افزود:«طی هفته‌های آینده، پنج عامل کلیدی مسیر بازار را مشخص خواهند کرد. نخستین و مهم‌ترین عامل، تحولات سیاسی و مذاکرات دیپلماتیک است. بازار نیاز دارد که سیگنال‌هایی دریافت کند، سیگنال‌هایی که نشان دهند مسیر دیپلماسی همچنان باز است، مذاکرات ادامه دارد و هیچ قطعیتی در مورد شکست گفتگوها وجود ندارد. تجربه نشان داده که حتی در صورت عدم دستیابی به توافق فوری، حفظ کانال‌های ارتباطی میان طرفین می‌تواند مانع از نوسانات شدید شود. در مقابل، تهدیدات اسرائیل و اقدامات نتانیاهو همچنان به عنوان یکی از ریسک‌های بالقوه بازار مطرح هستند، اما ادامه مذاکرات می‌تواند از شدت اثرگذاری آن‌ها بکاهد.»
وضعیت بورس از نظر تکنیکال
از منظر تکنیکالی، بازار در محدوده‌ای قرار دارد که نیازمند تثبیت و جذب نقدینگی جدید است. اگر حجم معاملات افزایش یابد و جریان پول میان نمادها گردش مناسبی داشته باشد، این نقاط می‌توانند محدوده‌های انباشت و آماده‌سازی برای مرحله بعدی رشد باشد. در غیر این صورت، احتمال اصلاح قیمت‌ها تا محدوده سه میلیون واحد وجود دارد، البته این در بدبینانه‌ترین سناریو رخ خواهد داد. با این حال، دو هفته آینده فرصتی کلیدی برای تنظیم مجدد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و بررسی مجدد ترکیب سبد سهام خواهد بود.
اکنون که بازار بار دیگر در دوره‌ای از عدم قطعیت قرار دارد، لزوم تقویت شفافیت اطلاعاتی بیش از پیش احساس می‌شود. فعالان بازار و سازمان بورس باید سازوکاری برای انتشار داده‌های کلیدی ایجاد کنند تا سرمایه‌گذاران بتوانند بر اساس اطلاعات قابل‌اتکا تصمیم‌گیری کنند
در کنار این موارد، یکی از مشکلات اساسی بازار طی سال‌های اخیر، فقدان شفافیت اطلاعاتی از سوی ناشران بوده است. بحران ۹۹ و چالش‌های پس از آن تا حد زیادی ناشی از عدم اطلاع‌رسانی دقیق شرکت‌ها درباره برنامه‌های سودآوری و استراتژی‌های آینده بوده است. اکنون که بازار بار دیگر در دوره‌ای از عدم قطعیت قرار دارد، لزوم تقویت شفافیت اطلاعاتی بیش از پیش احساس می‌شود. فعالان بازار و سازمان بورس باید سازوکاری برای انتشار داده‌های کلیدی ایجاد کنند تا سرمایه‌گذاران بتوانند بر اساس اطلاعات قابل‌اتکا تصمیم‌گیری کنند.
بازار در مرحله‌ای حساس قرار گرفته است و حجم نقدینگی، رفتار سرمایه‌گذاران و تحولات سیاسی، سه عامل تعیین‌کننده مسیر آینده هستند. اگر سیگنال‌های مثبت از مذاکرات سیاسی دریافت شود و گزارش‌های مالی شرکت‌ها عملکرد مناسبی را نشان دهند، احتمال خروج از فضای تردید و افزایش تقاضا در معاملات وجود خواهد داشت. در این میان، بررسی رفتار حجم معاملات، تحلیل روندهای بنیادی شرکت‌ها و بررسی شرایط تکنیکالی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشند. سازمان بورس نیز باید نقش خود را در افزایش کیفیت اطلاعات منتشرشده توسط ناشران ایفا کند تا اعتماد بازار به داده‌های ارائه‌شده تقویت شود.
به‌طور کلی، دو هفته آینده فرصتی کلیدی برای تعیین جهت بازار است و سرمایه‌گذاران باید با دقت روندهای معاملاتی و تحولات کلان را رصد کنند تا از فرصت‌های پیش رو بهره‌برداری کنند. چنانچه جریان پول مسیر جدیدی برای ورود پیدا کند، احتمال رشد پایدار قیمت‌ها افزایش خواهد یافت، اما در صورت تشدید نااطمینانی‌های سیاسی، ممکن است بازار به اصلاح‌های مقطعی بیشتری نیاز داشته باشد. در این شرایط، انعطاف‌پذیری در مدیریت پرتفوی و بررسی دقیق گزارش‌های مالی شرکت‌ها نقش مهمی در موفقیت سرمایه‌گذاری‌ها خواهد داشت.